Tvrđave na Dunavu nekada su bile najznačajniji vojni objekti koji su obezbjeđivali odbranu, sigurnost stanovništva, ali i doprinosile političkoj i vojnoj dominaciji na ovom strateški veoma važnom području. Zato su najznačajnije i najmonumentalnije tvrđave u Srbiji podignute upravo na obalama Dunava.
Tokom rimskih osvajanja podignuto je više utvrđenja na Dunavu. Zatim, srednjevjekovna Srbija, Ugarska, Turska i Austrija tokom perioda svoje vlasti, grade tvrđave među kojima se neke smatraju najznačajnijim evropskim spomenicima vojne arhitekture. Tvrđave su danas izuzetno vrijedan i značajan dio arhitektonskog i arheološkog naslijeđa i bitna materijalna svjedočanstva o mnogim istorijskim događajima. Tvrđave na Dunavu se ubrajaju u najatraktivnije destinacije mnogih posjetilaca Srbije.
Bačka tvrđava
U vojvođanskoj ravnici nalazi se grad Bač koji je izuzetno značajan istorijski grad i kompleksan lokalitet kulturnog i prirodnog naslijeđa. Ostaci najstarije austrijske tvrđave u Srbiji nalaze se baš ovdje. Tvrđava je smještena na malom ostrvu, nastalom od nekadašnjeg meandra rijeke Mostonge. Nekada je cijeli kompleks bio okružen vodom, a prilazilo mu se pokretnim mostovima. Građenje Bačke tvrđave bilo je u vrijeme kralja Karla Roberta u 14. vijeku. Tada su bedemi ovog značajnog utvrđenja bili odbrambeni sistem Austrijskog carstva.
Petrovaradinska tvrđava
Zbog svog dominantnog položaja i “neosvojivosti” Petrovaradinska tvrđava nazivana je i “Gibraltar na Dunavu”. Današnji izgled tvrđava je dobila u periodu od 1692. do 1780. godine. Projektovali su je austrijski vojni inženjeri prema Vobanovom sistemu, čuvenom francuskm arhitekti i vojskovođi. Sa zidina se pruža pogled na Novi Sad, Dunav i čuvene fruškogorske i karlovačke vinograde. U njoj se nalazi Muzej grada Novog Sada, a lagumi dugi 16 kilometara vode u podzemni svijet tvrđave. Svakog jula na tvrđavi se održava čuveni muzički festival EXIT.
Beogradska tvrđava
Beogradska tvrđava jedna je od glavnih turističkih atrakcija koja se uzdiže iznad samog ušća rijeke Save u Dunav. Prvu tvrđavu izgradili su Kelti. Kako je mnogo puta rušena i obnavljana današnji izgled duguje narodima koji su došli poslije njih Rimljani, Vizantici, Ugari i Turci. Svi su je prilagođavali svojim potrebama i to je razlog što je Beogradska tvrđava izuzetno složen i slojevit spomenik. Beogradska tvrđava je najatraktivnija turistička destinacija za posjetioce Beograda. U njoj se nalaze Vojni muzej i Galerija prirodnjačkog muzeja, a tradicionalno se održavaju i veliki kulturni događaji.
Smederevska tvrđava
Smederevska tvrđava je najveće ravničarsko srednjevjekovno utvrđenje u Evropi, što je čini jedinstvenom u srpskoj arhitekturi tog vremena. Izgađena je u 15. vijeku i bila je posljednje uporište Srpske srednjevjekovne države pred osmanskim osvajanjima. Pretrpela je brojna razaranja tokom svjetskih ratova, ali i pored toga danas plijeni svojim veličanstvenim izgledom i monumentalnošću. Sa kula se pruža izuzetan pogled na Dunav, kao i na guste šume Smederevske ade.
Tvrđava Ram
Tvrđava Ram se nalazi u selu Ram na obali Dunava, između Velikog Gradišta i Kostolca. Sagrađena je u 15. vijeku na stijeni koja se spušta ka rijeci. Bila je svjedok borbi između hrišćanstva i islama. Gubljena je i osvajana od strane Vizantinaca, Ugara i Turaka, dok njom nisu zavladali srednjevjekovni srpski despoti.
Golubačka tvrđava
Golubačka tvrđava kao srednjevjekovno utvrđenje, uzdiže se na stjenovitom terenu desne obale Dunava, na samom ulazu u Đerdapsku klisuru. Izgrađena je u 14. vijeku i bila je poprište brojnih sukoba između tadašnje Srbije i Turske. Golubačka tvrđava je kulturno dobro od izuzetnog značaja i pripada Rezervatu prirode Tvrđava Golubački grad, prostoru koji predstavlja ulaz u Đerdapsku klisuru i u Nacionalni park Đerdap.
Tvrđava Fetislam
Tvrđava Fetislam nalazi se na Dunavu u mjestu Kladovo. Naziv tvrđave FEXT-UL-ISLAM znači Kapija Mira. Utvrđenje čine dve zasebne cjeline, danas poznate kao Mali i Veliki grad. Nastale su u različitim vremenskim periodima i razlikuju se po svojoj koncepciji i odbrambenim karakteristikama. Mali grad su podigli Turci u 16. vijeku, dok su Veliki grad gradili u 18. i 19. veku.
