Novakova pećina se nalazi na strmim liticama Romanije, a dobila je ime po starom narodnom junaku Starini Novaku. Starina Novak je istorijska ličnost iz druge polovine XVI veka, porijeklom iz Smedereva. Pobjegao je u hajduke zbog zuluma “proklete Jerine“. Hajdukovao je po Srbiji i Hercegovini, ali se najduže zadržao na Romaniji i kao rijetko koja ličnost ostavio u narodu dubokog traga. 1926. godine je došlo do prenosa Novakovih kostiju umorenih 1914. godine u zajedničku grobnicu pored crkve na Palama.
Pećina se nalazi na nadmorskoj visini od 1515 m. Ispod Novakove pećine su Careve vode, najpoznatije vrelo u širokom pojasu. Pored vrela je vodio Carigradski drum, koji je jedno vrijeme spadao među najvažnije puteve turskog carstva u Bosni. Turistička destinacija počinje od lovačkog doma na Majdanima ili planinarskog doma u Stajni koji se nalazi svega 4-5 km od Pala. Do pećine vodi planinarska staza koja je uredno obilježena. Staza prvo vodi do Novakovog vrela, velikog planinskog korita. Kažu da se umivanjem u ovom koritu postaje pet godina mladji.
Pješačenje kroz gustu četinarsku šumu vodi do Novakove njive, mjesta pogodnog za kampovanje i odmor. Put do pećine je obilježen i ojačan sajlama, jer je dosta strm i težak. Pećina izvora Mokranjske Miljacke se nalazi na kraju sela Mokro nedaleko od Kadinog Sela u zaseoku Vrelo, u podnožju krečnjačkog masiva Gradina, oko sedam kilometara od Mokrog i nekih 10-tak kilometara od Pala. Ulaz u pećinu se nalazi na samom početku kotline u stijenama koje se spuštaju prema kotlini i rijeci koja izvire iz nje ispod visa zvanog Mala Gradina. Ulaz je okrenut prema jugu, širine 4 metra, a visine 5 metara na nadmorskoj visini 1100 metara.
Ulaz u pećinu otežava voda koja u zavisnosti od količine padavina čini ulaz lakše ili teže prohodnim. U doba s više padavina ulazak je otežan a dubina vode na samom ulazu može biti i do 50 cm., te se ne preporučuje ulazak u objekat u ovom periodu. Međutim, ako je doba sa malo padavina visina vode je oko 20 cm pa je ulazak dosta lakši, i može se ući u pećinu 30-tak metara bez nekih velikih problema. U pećini su pronađene životinjske vrste potpuno nove za nauku, što bi trebalo da potvrde rezultati daljih naučnih ispitivanja. Temperatura vode je oko 6,2 stepena Celzijusa i zahtijeva korišćenje specijalne opreme, jer je duži boravak u pećini bez nje nemoguć.
