Desetinama opština u Srpskoj prijeti nestanak

Desetinama opština u Srpskoj prijeti nestanak – ISTOČNA ILIDŽA STABILNA – DEMOGRAFSKI PROGRESIVNO PODRUČJE

Izumiranje stanovništva uzelo je maha u 19 opština u Republici Srpskoj, a ista sudbina, po svemu sudeći, čeka još 20 lokanih zajednica, koje su demografski krajnje ugrožena područja.

Ovi zabrinjavajući podaci navedeni su u studiji profesora i demografa Steve Pašalića i studenata Pedagoškog fakulteta u Bijelјini, do kojih su došli na osnovu podataka popisa stanovništva iz 2013, a koje je Republički zavod za statistiku objavio krajem decembra prošle godine.

Najviše opština koje demografski izumiru ima u banjalučkoj i trebinjsko-fočanskoj regiji, a najmanje ih je u dobojsko-bijelјinskoj. Svega tri lokalne zajednice u RS, Banjaluka, Istočna Ilidža i Istočno Novo Sarajevo su demografski progresivna područja, dok su demografski stabilni Trebinje, Pale, Zvornik i Laktaši.

– Do rezultata smo došli računanjem indeksa demografskih resursa (Id) koji predstavlјa zbir niza prethodnih podataka poput indeksa obrazovanosti, rađanja, starenja i drugih – pojasnio je Pašalić dodavši da veliki broj opština ima mali Id što vodi ka nestanku stanovništva.

Istakao je da je najgora situacija u malim opštinama koje su isklјučivo imigracione, jer njihovo stanovništvo odlazi u veće gradove trbuhom za kruhom.

– U tim opštinama ostala je starija populacija, smanjeno je rađanje i nema reprodukcije. Ti podaci se negativno održavaju i na ekonomiju, jer ko će ulagati u opštine u kojima nema ko da radi – kaže Pašalić.

Dodao je da je najveće iznenađenje Bijelјina, za koju je statistika pokazala da predstavlјa demografski oslablјeno područje, iako se godinama smatralo da je grad prosperiteta.

– Znali smo da Bijelјina ima rast broja stanovnika, što je uzrokovano migracijom tokom rata, ali se pokazalo da je njeno stanovništvo u prosjeku staro 41 godinu. Ima i nekoliko fakulteta, ali vrlo nizak indeks obrazovanosti, što znači da je većina studenata iz drugih opština – rekao je Pašalić.

Jedna od opština sa negativnim indeksom društvenih resursa je Kalinovik, čiji je najveći problem nepovolјna starosna struktura i mali broj beba, tvrdi načelnica ove opštine Mileva Komlenović, koja ističe da je stanje alarmantno, ali ništa gore nego u drugim dijelovima RS.

– Smatram da smo kao narod generalno u problemu jer je nerađanje djece sve izraženije, a tu činjenicu guramo pod tepih. Čovjek se otuđio, malo se sklapa brakova i sve je prisutniji trend da se porodice sa oba zaposlena roditelјa opredjelјuju za jedno dijete – rekla je Komlenovićeva.

Iako sprovode niz pronatalitetnih mjera, poput davanja nadoknada za prvorođeno dijete, za sklapanje braka, u Kalinoviku je lani rođeno svega 12 beba.

– Dajemo i novac za vantjelesnu oplodnju, ali zahtjeva nema – navela je Komlenovićeva.

Načelnik opštine Derventa Milorad Simić smatra da problem leži u činjenici da se rađa sve manje djece.

– Opština radi sve što može, za svako treće i naredno dijete izdvajamo 600 KM, za blizance 2.000, a za trojke 3.000 maraka. Stipendiramo sve naše studente na državnim fakultetima, imamo malo stopu nezaposlenosti, nosimo 12 odsto izvoza RS, ali opet se djeca slabo rađaju – rekao je Simić.

Opštine sa najmanjim indeksom demografskih resursa (Id)

Opštine Id

Istočni Drvar – 0

Istočni Mostar – 0

Kupres – 0,63

Pelagićevo – 1,36

Krupa na Uni – 1,80

Kalinovik – 2,87

Derventa – 5,49

Oštra Luka – 6,55

Lopare – 6,88

Trnovo – 8,88